قدس آنلاین:  وزیران خارجه کشورهای اتریش و هلند در روزهای اخیر به ایران سفر کرده و با مقام‌های کشورمان دیدار و گفت‌وگوهایی داشتند. به باور بسیاری از تحلیلگران، سفر این دو مقام اروپایی در شرایط کنونی، تلاشی برای نجات برجام و بازگرداندن ایران به وضعیت پیش از اجرای کاهش تعهدات برجامی است. «استف بلاک» وزیر امور خارجه هلند با وزیر امور خارجه کشورمان روز شنبه دیدار و درباره مهم‌ترین مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی همچون برجام، اینستکس، ابعاد ترور سردار شهید سلیمانی، شرایط جاری در عراق، افغانستان، یمن و سوریه و نیز سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی گفت‌وگو کردند.

همچنین «الکساندر شالنبرگ» وزیر خارجه اتریش نیز دیروز با محمدجواد ظریف دیدار داشت و دور نخست گفت‌وگوی آن‌ها درباره آخرین تحولات مربوط به برجام و تعهدات طرف‌های اروپایی بوده است.

وزیر خارجه اتریش؛ حامل پیام مقام‌های اروپایی

وزیر خارجه اتریش به تازگی با وزیر خارجه آلمان و نیز «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار داشته و قرار است در سفر خود به ایران حامل پیام مقام‌های اروپایی برای ایران باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه خبرگزاری ژاپنی کیودو در خبری اعلام کرد کمیسیون مشترک برجام شامل کشورهای ایران، فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه و چین در تاریخ ۲۶ فوریه (هفتم اسفند) در وین تشکیل جلسه می‌دهند، بدین ترتیب به نظر می‌رسد سفر این دو مقام اروپایی به ایران درباره پرونده برجام و آخرین تلاش اروپایی‌ها برای متقاعد کردن ایران برای قبول خواسته‌های آنان باشد.

از سوی دیگر، با توجه به اینکه «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا اواخر بهمن ماه با وزیر خارجه هلند رایزنی‌هایی درباره منافع مشترک برای مقابله با نفوذ ایران داشته است، احتمال می‌رود سفر وزیر خارجه هلند به ایران نیز در راستای همین خواسته آمریکایی‌ها باشد.

پیش از این سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز درباره اهداف سفر «استف بلاک» و «آلکساندر شالنبرگ» وزیران امور خارجه هلند و اتریش به تهران گفته بود: در گفت‌وگوها با دو وزیر اروپایی، علاوه بر بررسی روابط دوجانبه و تبادل نظر در خصوص مهم‌ترین مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای، انتقاد جمهوری اسلامی ایران نسبت به بی‌عملی اروپا در قبال اجرای تعهدات خود ذیل برجام و انفعال آن‌ها در برابر تحمیل قوانین فراسرزمینی آمریکا مورد تأکید قرار خواهد گرفت.

ایفای نقش میانجی این بار توسط اتریش و هلند

اتریش و هلند از دیرباز در معادلات بین‌المللی همواره سیاستی بی‌طرفانه را در ارتباطات خود با دیگر کشورها در پیش گرفته‌اند و حتی اتخاذ نقش سنتی بی‌طرفی از سوی این دولت‌ها و وجود ذهنیت مثبت به آن‌ها در عرصه دیپلماتیک به فرصتی برای بهره جستن سایر دولت‌ها از این ظرفیت در راستای میانجیگری یا تبادل پیام تبدیل شده است. در همین راستا، اتحادیه اروپا و نیز دولت آمریکا سعی کرده‌اند این بار نقش میانجی بین ایران و غرب را که تا پیش از این فرانسه چنین نقشی را ایفا می‌کرد به اتریش و هلند بدهند.

همچنین قرار گرفتن کشورمان در لیست سیاه FATF، تحریم تعدادی از مسئولان ایران توسط آمریکا از یکسو و تردد مقام‌های اروپایی به ایران برای انتقال پیام از سوی دیگر را می‌توان در راستای فشار حداکثری به ایران برای قبول خواسته‌های آمریکا و اروپا در آستانه نشست کمیسیون برجام دانست. چنان که اظهارنظر وزیر امور خارجه اتریش نیز این فرضیه را به اثبات می‌رساند، وی گفته است: «اگر ایران و آمریکا حاضر نباشند به پای میز مذاکره بیایند، آن گاه ما میز مذاکره را به نزد آن‌ها خواهیم برد».

رئیس جمهور: راه گفت‌وگو با اتحادیه اروپا بسته نیست

با تمام این تفاسیر، در مقابل تحرکات اروپا و آمریکایی‌ها، جمهوری اسلامی ایران مسیر مبتنی بر حرکت در مدار مفاد برجام را در پیش گرفته و سعی دارد جدای از اقدام عملی در برابر انفعال اروپایی‌ها به نوعی عملکرد مخالف برجام نداشته باشد و بتواند مسیر بازگشت طرف اروپایی به روند برجام را باز بگذارد. این موضع را می‌توان در صحبت‌های روز شنبه رئیس‌جمهور با وزیر خارجه هلند مشاهده کرد. روحانی در این دیدار ضمن اشاره به ضرورت گفت‌وگو بر اساس منطق و زبان حقوقی گفت: همه باید تلاش کنیم برجام حفظ شود و ما در این زمینه راه گفت‌وگو با اتحادیه اروپا را نبسته‌ایم. متأسفانه اتحادیه اروپا نتوانسته گام مؤثری در راستای روابط دوجانبه و اجرای تعهداتش در برجام بردارد.

رئیس‌جمهور همچنین در دیدار وزیر خارجه اتریش نیز به نوعی این سخنان را تکرار کرد و گفت: تحریم آمریکا مانند کروناست، ترسش بیشتر از واقعیت آن است. توافق هسته‌ای می‌توانست پایه خوبی برای اعتماد جدید بین ما و غرب باشد. بر این باوریم که هنوز می‌توان برجام را نگه داشت.

ضرروت حفظ گارد بسته ایران در قبال اروپا

گرچه به گفته رئیس‌جمهور، جمهوری اسلامی ایران راه گفت‌وگو با اروپایی‌ها را مسدود نکرده است اما تأکید مقام‌های دیپلماتیک کشورمان بر احقاق منافع خود در برجام به نوعی با سیاست‌هایی که اروپا در پیش گرفته تعارض دارد و ایران باید بتواند ضمن حرکت رو به جلوی خود از مجرای برجام موضع قاطعی نیز در برابر دور تازه تحرکات اروپایی‌ها داشته باشد. در همین ارتباط حنیف غفاری؛ کارشناس مسائل اروپا نیز در گفت‌وگویی با یکی از رسانه‌ها معتقد است که اروپا یکی از اجزای اصلی پازلی بوده که ایالات متحده آمریکا در تقابل با ایران طراحی کرده است. همپوشانی بازی استراتژیک آمریکا و اروپا در قبال برجام مسئله‌ای نیست که بتوان از آن غافل شد.

او افزوده است: اروپا باید این را بپذیرد که مطابق واقعیاتی که پس از خروج ایالات متحده از برجام شاهد آن بودیم، تروئیکای اروپایی بازیگران مستقل و منصفی در قبال توافق هسته‌ای محسوب نمی‌شوند. دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نباید فریب ادعاهای بازیگران اروپایی مبنی بر اینکه هدف آن‌ها از سفر به ایران حفظ توافق هسته‌ای یا ایجاد ثبات در منطقه است را باور کنند و علاوه بر این گارد بسته جمهوری اسلامی ایران در قبال اتحادیه اروپا همچنان باید حفظ شود.

انتهای پیام/